محسن اسماعیلی: سیاستمدار مسلمان نباید منافع شخصی خود را بر منافع ملی ترجیح دهد - وبلاگ فلش و سلفی

به گزارش وبلاگ فلش و سلفی، عضو هیات علمی دانشگاه تهران گفت: سیاستمدار مسلمان نباید منافع و اغراض شخصی خود را بر منافع ملی ترجیح دهد یا چون حق خود را پایمال شده می داند، به ایجاد خطر برای اصل حکومت و مردم رضایت دهد.

به گزارش ،محسن اسماعیلی در یکصد و چهل و سومین جلسه توضیح و تفسیر نهج البلاغه در مجموعه فرهنگی سرچشمه در ادامه تفسیر خطبه شقشقیه به آمدن تشبیه زمامداری به پوشیدن جامه و تشبیه شخص حاکم به قطب آسیا در ابتدای این خطبه شقشقیه اشاره نمود و گفت: این دو تشبیه درس آموز یکی مربوط به اصل حاکمیت و دیگری مربوط به خود حاکم است.

عضو هیات علمی دانشگاه تهران، با یادآوری اینکه تشبیه تصدی حاکمیت به پوشیدن لباس در ادبیات عرب و نیز ادبیات فارسی بسیار قدیمی و رایج است، اضافه کرد: در فارسی گفته می گردد فلانی رِدای ریاست یا رِدای حکومت را به تن کرد چه بسا بتوان وجه شَبَه این تشبیه را در آن دانست که ریاست و حکومت یک امر عارضی و از بین رفتنی است. لباسی است که مدتی کوتاه بر تن انسان می رود اما به زودی یا از تن در می آورد و یا از تنش در می آورند.

وی گفت: اصولاً حکومت را دولت نامیده اند؛ چون از این دست به آن دست منتقل می گردد: تِلْکَ الْأَیامُ نُدَاوِلُهَا بَینَ النَّاسِ. حداکثر آن است که تا انتها عمر لباسی را بر تن داشته باشیم اما بالاخره مرگ آن را از تن ما بیرون خواهد آورد؛ و چقدر مرگ نزدیک است و عمر کوتاه.

اسماعیلی در تشریح تشبیه دومی که در ابتدای خطبه شقشقیه آمده یعنی تشبیه حاکم به محور سنگ آسیا، نیز یادآور شد: امام علی(ع) در موارد دیگری نیز از این تشبیه بهره برده اند. برای مثال، وقتی طلحه و زبیر و همدستان شان علیه امام شوریدند، حضرت در نامه ای به سران کوفه نوشتند: فتنه ای علیه قطب که حاکم باشد بپاخاسته است. حال که چنین است به سوی امیر و فرمانده خود بشتابید.

وی گفت: چه بسا مقصود امیرالمومنین، فقط تشبیه شخص خود به قطب آسیا نباشد، بلکه نقش هر حاکمی برای حکومت مانند نقش میله سنگ آسیا نسبت به آن است. از این رو، امام(ع) دقیقاً همین تعبیر و تشبیه را برای خلیفه دوم نیز به کار برد؛ و آنگاه که او پرسید که آیا شخصاً به جنگ با دشمن برود یا نه، صادقانه و مشفقانه وی را با همین استدلال نهی کرد و فرمود: موقعیت زمامدار مانند رشته ای است که مهره ها را جمع می نماید و ارتباط می بخشد. اگر رشته از هم بگسلد، مهره ها پراکنده می شوند، و هر یک به جایی خواهد افتاد؛ تو همچون قطب آسیاب باش، و آنرا از طریق عرب به گردش درآور و آتش جنگ را دور از خود شعله ور ساز.

نویسنده کتاب سیاست و حکومت در نهج البلاغه اضافه کرد: از همین جا معلوم می گردد که سیاستمدار مسلمان نباید منافع و اغراض شخصی خود را بر منافع ملی ترجیح دهد یا مثلاً چون حق خود را پایمال شده می داند، به ایجاد خطر برای اصل حکومت و مردم رضایت دهد.

محسن اسماعیلی در انتها جلسه توضیح و تفسیر نهج البلاغه تاکید نمود: حاکم و رهبر جامعه اسلامی از نظر علی(ع) مانند قطب آسیا یا نخ تسبیح است و از کار انداختن یا پاره کردن آن آثار و تبعات غیرقابل جبرانی دارد و لذا حتی تضعیف و عیب جویی از او هم جایز نیست؛ گرچه نقد و اظهارنظر دلسوزانه واجب است. این از شیعه امیرالمومنین (ع) پذیرفته نیست که برای دستمالی، قیصریه را به آتش بکِشد.

منبع: مهر